Implementacja Rozporządzenia PPWR – nowy system ROP dla opakowań
W sierpniu 2025 roku opublikowano projekt ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (nr UC100), który przewiduje gruntowną reformę ROP (systemu rozszerzonej odpowiedzialności producenta) w Polsce. Ma ona na celu dostosowanie krajowych regulacji do prawa unijnego, przeniesienie finansowania gospodarki odpadami z samorządów na przedsiębiorców oraz promowanie proekologicznych rozwiązań w zakresie projektowania i wykorzystania opakowań. Dla firm w branży produkcyjnej, handlowej oraz logistycznej reforma ROP i nowe przepisy oznaczają szereg dodatkowych obowiązków, a także kosztów. Warto już teraz zrozumieć, jak przygotować się na wejście w życie zmian w systemie rozszerzonej odpowiedzialności producenta.
NA CZYM POLEGA ROP?
ROP – co to znaczy? Rozszerzona odpowiedzialność producenta obejmuje system, w którym przedsiębiorca odpowiada za cały cykl życia wprowadzonego na rynek opakowania – od projektu, przez użytkowanie, aż po zagospodarowanie odpadu. W praktyce oznacza to, że jego rola nie kończy się na momencie sprzedaży produktu, lecz obejmuje również późniejsze etapy. W tym miejscu warto doprecyzować, od kiedy obowiązuje rozszerzona odpowiedzialność producenta. Otóż obowiązuje ona w Polsce już od wielu lat jako element prawa unijnego i krajowego, ale reforma ROP – ta, o której mówi projekt ustawy UC100 – ma wchodzić w życie stopniowo w latach 2026-2028.
Polecamy także artykuł: Opłata SUP w praktyce – kogo dotyczy i jak ją naliczać?
REFORMA ROP – GŁÓWNE ZAŁOŻENIA
Nowa definicja „producenta”
Projekt ustawy ROP wprowadza jednolite pojęcie producenta – będzie nim każdy podmiot, który wytwarza, importuje lub dystrybuuje opakowania lub produkty w opakowaniach i udostępnia je na rynku polskim.
Nowa definicja obejmie także przedsiębiorców działających online, co rozszerzy zakres podmiotów objętych systemem ROP.
Opłata opakowaniowa – nowy mechanizm finansowania
Jednym z kluczowych elementów reformy systemu rozszerzonej odpowiedzialności producenta będzie opłata opakowaniowa, którą producenci uiszczą za każdy kilogram wprowadzonego na rynek opakowania. Projekt ustawy ROP określa, że wysokość opłaty zależeć będzie od rodzaju materiału i stopnia przyjazności środowisku (tzw. ekomodulacja). Oznacza to premiowanie opakowań wprowadzanych w ramach systemu ROP, które są łatwe do recyklingu lub wielokrotnego użytku. Pierwsze obowiązki mają wejść w życie w 2026 r., a pełne wdrożenie systemu planowane jest na 2028 r.
Centralizacja systemu
Nowy model zakłada, że środki z opłaty opakowaniowej będą trafiały do Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW), który stanie się centralnym operatorem systemu rozszerzonej odpowiedzialności producenta (ROP). Fundusz będzie odpowiedzialny za redystrybucję środków do gmin i recyklerów, a także za kontrolę i sprawozdawczość finansową systemu. Marszałkowie województw uzyskają kompetencje kontrolne w zakresie rozliczeń i raportowania.
Cele środowiskowe
Zmiany w systemie rozszerzonej odpowiedzialności producenta (ROP) mają przyczynić się do:
- zwiększenia poziomu recyklingu i ograniczenia ilości odpadów opakowaniowych,
- zmniejszenia obciążeń gmin i mieszkańców,
- promocji ekoprojektowania oraz stosowania materiałów przyjaznych środowisku.
Terminy wdrożenia i okres przejściowy
Projekt ustawy o opakowania i odpadach opakowaniowych (nr UC100) przewiduje stopniowe wdrażanie systemu:
- od 2026 r. – wejście w życie podstawowych obowiązków i pierwszego etapu opłaty opakowaniowej (opłata opakowaniowa = 8% stawki opłaty produktowej),
- od 2027 r. – rozszerzenie zakresu obowiązków i podwyższenie stawek opłaty opakowaniowej (opłata opakowaniowa = 20% stawki opłaty produktowej),
- od 2028 r. – pełne wdrożenie nowego systemu ROP i opłaty opakowaniowej, likwidacja dotychczasowych organizacji odzysku oraz dotychczasowej opłaty produktowej za opakowania.
Dzięki okresowi przejściowemu przedsiębiorcy zyskają czas na dostosowanie procesów i systemów ewidencyjnych, jednak przygotowania należy rozpocząć już teraz.
Polecamy także artykuł: Etykiety peel-off – czy można je stosować na opakowaniach produktów spożywczych?
ZMIANY W SYSTEMIE ROZSZERZONEJ ODPOWIEDZIALNOŚCI PRODUCENTA (ROP) – CO OZNACZAJĄ DLA PRZEDSIĘBIORCÓW?
Rozszerzenie obowiązków
Nowa definicja producenta obejmie wiele firm, które dotąd nie podlegały systemowi ROP, w tym importerów i podmioty prowadzące sprzedaż internetową. Każdy przedsiębiorca będzie musiał ustalić, czy jego działalność wiąże się z obowiązkiem uiszczania opłaty opakowaniowej.
Wpływ na koszty i budżet
Opłata opakowaniowa stanowić będzie dodatkowy koszt działalności. Wysokość opłat zależeć będzie od rodzaju opakowań, co może wymusić zmianę strategii zakupowej i projektowej. Firmy powinny przeanalizować, jak nowe przepisy wpłyną na ceny produktów i marże handlowe.
Sprawozdawczość i kontrola
Projekt ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (nr UC100) przewiduje rozszerzenie obowiązków ewidencyjnych i sprawozdawczych. Dane dotyczące opakowań będą raportowane w systemie BDO. Wymaga to dostosowania systemów IT oraz zapewnienia zgodności z nowymi wymogami środowiskowymi i kontrolnymi.
Ekomodulacja i projektowanie opakowań
System premiować będzie przedsiębiorców stosujących materiały łatwe do recyklingu lub opakowania wielokrotnego użytku. W praktyce oznacza to konieczność wdrożenia zasad ekoprojektowania już na etapie tworzenia produktu. Dlatego firmy powinny już teraz przeanalizować, jakie wymagania będzie stawiać oznaczenie ROP wobec stosowanych przez nie rodzajów opakowań.
Ryzyka prawne
Brak wdrożenia nowych obowiązków może skutkować sankcjami finansowymi oraz ryzykiem reputacyjnym. Przedsiębiorcy powinni z wyprzedzeniem zaplanować działania dostosowawcze.
JAK KANCELARIA PRAWNA GFP LEGAL MOŻE POMÓC?
W obliczu nadchodzących zmian kancelaria prawna GFP Legal Wrocław specjalizująca się w prawie środowiskowym może zapewnić wsparcie w zakresie:
- analizy obowiązków i statusu przedsiębiorcy w nowym systemie ROP,
- przygotowania do wnoszenia opłaty opakowaniowej,
- audytu opakowań i procesów raportowania,
- opracowania strategii ekoprojektowania i minimalizacji kosztów,
- reprezentacji przedsiębiorców w kontaktach z organami administracyjnymi,
- dostosowania procedur do przepisów unijnych, w tym do rozporządzenia PPWR.
NOWY SYSTEM ROP DLA OPAKOWAŃ – PODSUMOWANIE
Projekt ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych zapowiada największą reformę systemu rozszerzonej odpowiedzialności producenta (ROP) w Polsce. Nowe przepisy wprowadzają obowiązki, opłaty i wymogi sprawozdawcze, które stanowią poważne wyzwanie dla przedsiębiorców, ale jednocześnie otwierają drogę do wdrożenia bardziej zrównoważonych praktyk w gospodarce opakowaniowej.
Warto już dziś rozpocząć przygotowania i skorzystać z profesjonalnego doradztwa prawnego, by uniknąć ryzyk i w pełni wykorzystać możliwości, jakie przyniosą nadchodzące regulacje.
Jeśli chcą Państwo dowiedzieć się, jak nowe przepisy PPWR i ROP wpłyną na działalność Państwa firmy – zapraszamy do kontaktu z zespołem prawników naszej kancelarii.
Materiał prasowy: radca prawny Bartosz Fogel.
