Ograniczenie emisji dwutlenku węgla a polityka flotowa
W ostatnich latach w prawodawstwie unijnym coraz wyraźniejsze stają się działania ukierunkowane na ograniczenie emisji dwutlenku węgla na terenie UE. Zabiegi te nie pozostają bez wpływu na floty samochodowe w przedsiębiorstwach. W niniejszym artykule przedstawione zostaną wybrane skutki, jakie wyśrubowane normy emisji CO2 generują dla organizacji, w tym w szczególności dla zarządzających flotą pojazdów fleet managerów.
Działania podejmowane przez UE
Warto wspomnieć, że w europejskim prawie o klimacie zapisano obowiązkowy unijny cel klimatyczny – ograniczenie emisji w UE o co najmniej 55% do 2030 r. Co więcej, zgodnie z zapowiedziami, do 2050 r. UE ma stać się neutralna dla klimatu.
W marcu 2023 r. Rada UE przyjęła rozporządzenie ustanawiające bardziej rygorystyczne normy emisji CO2 dla nowych samochodów osobowych i dostawczych. Nowe przepisy mają na celu ograniczenie emisji dwutlenku węgla pochodzącego z transportu drogowego.
Z drugiej strony w ramach pakietu „Fit for 55” Rada UE w lipcu 2023 r. przyjęła rozporządzenie o infrastrukturze paliw alternatywnych, wyznaczające konkretne etapy tworzenia takiej infrastruktury w UE w najbliższych latach. Rozporządzenie ma przede wszystkim zapewnić dostęp do zadowalającej sieci infrastrukturalnej, która pozwoli doładowywać lub tankować pojazdy paliwami alternatywnymi. W rozporządzeniu ujęto m.in. kwestie takie jak maksymalne odległości pomiędzy punktami ładowania, łączna moc wyjściowa stacji ładowania, punkty ładowania wodoru, punkty tankowania skroplonego metanu, możliwość płatności elektronicznych.
Trzon działań UE na rzecz wdrażania nisko- i zeroemisyjnych technologii stanowi jednak dyrektywa 2022/2464 z dnia 14 grudnia 2022 r. w odniesieniu do sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (dyrektywa CSRD). Stanowi ona kontynuację działań legislacyjnych UE na rzecz przemodelowania rynku wewnętrznego do funkcjonowania w taki sposób, by wzrost gospodarczy nie wyrządzał szkód w środowisku naturalnym i nie opierał się na wykorzystywaniu wyczerpywalnych zasobów. Przepisy dyrektywy CSRD określają, jakie przedsiębiorstwa, w jakim zakresie, w jaki sposób i w jakim terminie będą zobowiązane do wdrożenia rozwiązań na rzecz zrównoważenia profilu działalności.
Obowiązek raportowania a polityka flotowa
Zarówno w ramach pakietu legislacyjnego „Fit for 55”, jak i na podstawie dyrektywy CSRD, m.in. na osobach odpowiedzialnych za zarządzanie flotą – pod warunkiem spełnienia określonych kryteriów – będzie spoczywał obowiązek raportowania, w tym w zakresie ochrony środowiska, na co składają się informacje o śladzie węglowym przedsiębiorstwa. Konieczne jest zatem podjęcie przez firmy działań operacyjnych na rzecz redukcji śladu węglowego – w szczególności poprzez oparcie się na elektromobilności i wprowadzenie do floty pojazdów nisko- i zeroemisyjnych (elektrycznych, hybrydowych czy hybryd typu plug-in).
Co istotne, nawet jeśli na danej organizacji, na podstawie dyrektywy CSRD wprost nie będzie ciążył obowiązek przedstawiania raportów dotyczących poziomu emisji CO2, niektórzy kontrahenci i tak będą mogli poprosić o przedstawienie tych informacji przy dostarczaniu dóbr i usług przez firmę. Wynika to z faktu, że będą zobowiązani przedstawić raporty dotyczące pośrednich emisji CO2 generowanych przez dostawców, klientów i inne zewnętrzne czynniki (np. emisje związane z transportem, odpadami, podróżami służbowymi pracowników, produkcją wykorzystywanych materiałów lub dostarczanych produktów).
Uwzględnienie samochodów elektrycznych w polityce flotowej
W związku z powyższym zaleca się aktualizację wykazów stanowisk i zasad przydziału pojazdów indywidualnych o pojazdy nisko- lub zeroemisyjne. Określone marki czy modele samochodów można przypisać do poszczególnych segmentów użytkowników w polityce flotowej.
Kolejno w polityce flotowej można uregulować kwestie związane z ładowaniem pojazdu, w tym wskazać dopuszczalne bądź zalecane miejsca ładowania (np. w organizacji, w trasie czy w miejscu zamieszkania). Warto też zaznaczyć, że aktualnie koncerny paliwowe oferują hybrydowe karty flotowe, które umożliwiające zarówno tankowanie, jak i ładowanie pojazdów. Informacje o takich kartach również powinny znaleźć swoje odzwierciedlenie w polityce flotowej.
W kontekście wprowadzenia do floty samochodów elektrycznych istotne znaczenie mają także obowiązki z zakresu BHP. Co prawda z przepisów wprost nie wynika obowiązek szkolenia pracowników np. z obsługi stacji ładowania, jednak pracodawca zobowiązany jest reagować na potrzeby w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa i higieny pracy oraz dostosowywać środki podejmowane w celu doskonalenia istniejącego poziomu ochrony zdrowia i życia pracowników, biorąc pod uwagę zmieniające się warunki wykonywania pracy. Dlatego rekomenduje się, aby pracowników użytkujących pojazdy elektryczne przeszkolić z obsługi stacji ładowania (wallboxa) i przekazać pracownikom instrukcje dotyczące zasad obsługi urządzenia.
Politykę flotową należy również dostosować do specyfiki użytkowania pojazdów elektrycznych, zamieszczając w niej obowiązki eksploatacyjne dotyczące samochodów elektrycznych, uwzględniając zarazem zalecenia producentów. Przykładowo samochody elektryczne zachowują optymalne parametry elektrycznego napędu w pewnym zakresie temperatur. Skrajne temperatury ograniczają potencjał napędu elektrycznego, przede wszystkim oddziałując na akumulator trakcyjny. Zarówno w mroźne, jak i bardzo upalne dni, pojemność akumulatorów spada ograniczając zasięg pojazdu elektrycznego. Dlatego w lecie – oczywiście, jeżeli użytkownik ma taką możliwość – należy parkować samochody elektryczne w miejscach zacienionych. Warto również dbać o to, by uruchamiać klimatyzację, a przy tym schładzając kabinę, chwilę przed rozpoczęciem zaplanowanej podróży.
W skrajnych temperaturach warto ładować baterie do poziomu 80%. Naładowanie baterii samochodu do 100% może spowodować przegrzanie baterii, szczególnie w sytuacji, gdy pojazd jest ładowany na szybkiej ładowarce z prądem stałym. Wedle zaleceń większości producentów warto ładować samochody elektryczne w optymalnym dla akumulatorów zakresie od 20% do 80%.
Konkluzja
Aktualne trendy w prawodawstwie UE pokazują, że unijnym celem klimatycznym jest znaczne ograniczenie emisji gazów cieplarnianych, w związku z czym konieczne jest podjęcie działań na rzecz redukcji śladu węglowego – w szczególności poprzez wprowadzenie do floty pojazdów nisko- i zeroemisyjnych.
Co prawda obowiązek raportowania na podstawie dyrektywy CRSD obejmuje wprost podmioty spełniające kryteria opisane w dyrektywie, jednak tak naprawdę dotyczy on także podmiotów powiązanych z największymi kontrahentami, którzy mogą wymagać, aby przy dostarczaniu dóbr i usług przedstawiono im raporty w zakresie poziomu emisji CO2.
Polityka flotowa to dobre miejsce, aby uregulować w nim zasady użytkowania pojazdów elektrycznych przez pracowników, w tym m.in. dopuszczalne rodzaje ładowania samochodów, zasady rozliczania kosztów energii elektrycznej, zasady przeprowadzania szkoleń BHP czy aspekty techniczne dotyczące użytkowania pojazdów elektrycznych.
Materiał prasowy: radca prawny Mikołaj Domagała.
fot. Mikołaj Domagała, Kancelaria Prawna GFP_Legal Wrocław
#EmisjaDwutlenkuWęgla #OgraniczenieEmisjiCO2 #ŚladWęglowy #RaportowanieŚladWęglowy #DyrektywaCSRD #SamochódElektryczny #SamochódHybrydowy #SamochodyNiskoemisyjne #SamochodyZeroemisyjne #PolitykaFlotowa #FleetManager #KancelariaPrawnaGFPlegal #KancelariaPrawnaWrocław #GFP_Legal #RadcaPrawnyWrocław
