Wyzwania dla dostawców usług kryptowalutowych związane z nowymi regulacjami dotyczącymi kryptoaktywów
Od 30 grudnia 2024 r. rynek kryptowalut w Unii Europejskiej regulowany jest przez rozporządzenie MiCA. Tymczasem Ministerstwo Finansów przygotowuje krajowe przepisy zapewniające jego skuteczne stosowanie. Regulacje te wzbudzają jednak mieszane uczucia: z jednej strony zwiększają zaufanie do rynku i chronią użytkowników, z drugiej – generują wysokie koszty dostosowawcze dla mniejszych podmiotów z branży krypto.
Rozporządzenie MiCA a regulacje krajowe
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1114 z dnia 31 maja 2023 r. w sprawie rynków kryptoaktywów (ang. Markets in Crypto-Assets, MiCA) określa ramy prawne dla kryptowalut, regulując ich emisję, sprzedaż i usługi pośrednictwa. Nakłada ono liczne obowiązki na emitentów czy pośredników, takie jak wymóg uzyskania licencji, spełnienia norm o charakterze ostrożnościowym oraz prowadzenia przejrzystej polityki informacyjnej.
MiCA obowiązuje w całej UE od 30 grudnia 2024 r., podczas gdy polska ustawa o rynku kryptoaktywów ma zapewnić jego skuteczne wdrożenie. Projekt ustawy przewiduje, że organem nadzorującym rynek w Polsce będzie Komisja Nadzoru Finansowego.
Wymóg posiadania licencji – niepewność wśród przedsiębiorców
Istotnym problemem dla branży krypto jest kwestia licencji. Zgodnie z obecnym projektem ustawy, podmioty będą musiały uzyskać zezwolenie do 30 czerwca 2025 r. Tymczasem brak krajowych przepisów póki co uniemożliwia składanie wniosków o licencję, co budzi uzasadnione obawy o przyszłość wielu przedsiębiorstw.
Ministerstwo Finansów zadeklarowało jednak, że termin zostanie zmieniony. W nowej wersji projektu ustawy przewidziano czteromiesięczny okres przejściowy, liczony od dnia wejścia w życie przepisów. W tym czasie podmioty będą mogły świadczyć usługi na dotychczasowych zasadach, oczekując na uzyskanie licencji.
TFR i zaostrzone procedury weryfikacji
Oprócz MiCA, podmioty zajmujące się kryptowalutami muszą dostosować się do unijnego rozporządzenia Travel Rule (TFR), które również obowiązuje od 30 grudnia 2024 r. Nakłada ono na platformy wymiany kryptowalut ścisłe obowiązki weryfikacji tożsamości klienta (ang. Know Your Customer, KYC) oraz przeciwdziałania praniu pieniędzy (ang. Anti-Money Laundering, AML).
TFR wymaga, aby kantory kryptowalutowe przekazywały sobie dane osobowe stron transakcji – nadawcy i odbiorcy – podobnie jak ma to miejsce w przypadku tradycyjnych przelewów bankowych. W praktyce oznacza to koniec anonimowości transakcji kryptowalutowych na terenie UE, co wzbudza pewne obawy o prywatność użytkowników.
Zwalczanie oszustw i przestępczości
Nowe regulacje mają też na celu ograniczenie przestępczości związanej z kryptowalutami. W ostatnich latach obserwuje się rosnącą liczbę piramid finansowych, oszustw crowdfundingowych oraz przypadków wykorzystania kryptowalut do prania pieniędzy, korupcji czy finansowania terroryzmu. Mimo zaostrzenia regulacji, całkowite wyeliminowanie ryzyk pozostaje oczywiście niemożliwe. Wprowadzone przepisy co prawda ograniczą anonimowość użytkowników, ale jednocześnie zwiększą przejrzystość rynku i ochronę inwestorów.
Konsekwencje dla rynku kryptowalut
Nowe regulacje będą wywoływały daleko idące skutki dla branży kryptowalut. Z jednej strony zmianie może ulec poziom zaufania do rynku. Z drugiej – może dojść do ograniczenia konkurencji i wzrostu kosztów usług. Mniejsze podmioty mogą nie poradzić sobie z wymogami regulacyjnymi, co doprowadzi do dominacji dużych graczy, takich jak banki czy kantony o ugruntowanej pozycji na rynku.
Dostosowanie się do nowych przepisów będzie wymagać inwestycji w infrastrukturę informatyczną oraz wprowadzenia nowych procedur zarządzania danymi wrażliwymi.
Podsumowanie
Regulacje MiCA i TFR zrewolucjonizują rynek kryptowalut w UE. Z jednej strony eliminują anonimowość i zwiększają koszty działalności dla przedsiębiorców, z drugiej – podnoszą standardy bezpieczeństwa i chronią użytkowników przed oszustwami. W najbliższych miesiącach kluczowe będzie śledzenie zmian w projektowanych regulacjach krajowych, a następnie dostosowanie się do nowych wymogów.
Materiał prasowy: radca prawny Mikołaj Domagała.
