Zmiany w ustawie o kredycie konsumenckim. Rolnik bez statusu?
Z dniem 7 stycznia 2024 r. weszły w życie przepisy ustawy o konsumenckiej pożyczce lombardowej, na skutek których ubiegający się o kredyt rolnik indywidualny traktowany jest na równi z konsumentem. Na etapie procedowania ustawy, zmiany przedstawiano jako korzystne dla rolników, pozwalające na objęcie ich szerszą ochroną, z jakiej dotychczas mogli korzystać wyłącznie konsumenci. Ustawodawca nie wziął jednak pod uwagę różnej skali działalności rolników-przedsiębiorców. W skrajnych przypadkach zmiany doprowadziły do wstrzymania przez banki przyjmowania wniosków kredytowych. Jak jednak wynika z informacji przekazanych przez Ministerstwo Sprawiedliwości, obecnie trwają prace nad przepisami, które zmienią powyższe podejście.
ROLNIK – KONSUMENT
Na skutek wspomnianej nowelizacji zarówno przepisy ustawy o konsumenckiej pożyczce lombardowej, jak i ustawy o kredycie konsumenckim, stosuje się do umów o pożyczkę lombardową oraz umów o kredyt zawieranych z osobą fizyczną prowadzącą gospodarstwo rolne. Problemów nastręcza jednak głównie finansowanie tzw. rolników towarowych, produkujących na dużą skalę i dostarczających produkty rolne dla polskich przetwórców. Obecny zakres ustawy o kredycie konsumenckim dotyczy tak samo rolnika prowadzącego niewielkie indywidualne gospodarstwo, który nie zatrudnia pracowników, jak i wielkopowierzchniowe gospodarstwa towarowe, gdzie zatrudnionych pozostaje wiele osób.
PROBLEMATYCZNE ROZWIĄZANIE
Przepisy ustawy o kredycie konsumenckim nie są także dostosowane do finansowania złożonych projektów inwestycyjnych w rolnictwie oraz do udzielania kredytów ze wsparciem publicznym – np. dotacje z ARiMR czy BGK. Problem dotyczy także popularnej wśród rolników pożyczki leasingowej, za pomocą której rolnicy zwykle finansują zakup sprzętów rolnych.
Z perspektywy banków problemem jest limit tzw. kosztów pozaodsetkowych wymienionych w ustawie o kredycie konsumenckim, występujące różnice w procedurze oceny zdolności kredytowej oraz w wycenie ryzyka kredytowego. Odmiennie bowiem kalkuluje się marżę przy finansowaniu konsumenckim, a inaczej przy firmowym. W efekcie pożyczki dla konsumentów są prawie dwukrotnie droższe w porównaniu z finansowaniem przedsiębiorców.
DOTYCHCZASOWE PODEJŚCIE
Co ciekawe, wspomniane przepisy nie stanowią transpozycji unijnej dyrektywy 2008/48 w sprawie umów o kredyt konsumencki. Polskiemu ustawodawcy przysługiwała jednak kompetencja, aby rozciągnąć zakres stosowania ustawy o kredycie konsumenckim na osoby fizyczne prowadzące gospodarstwo rolne. Z drugiej strony w orzecznictwie Sądu Najwyższego niejednokrotnie podejmowano się wyjaśnienia kwestii związanych z posiadanym przez rolników statusem przedsiębiorcy. Wedle SN cechy działalności gospodarczej może mieć także działalność w dziedzinie rolnictwa, jeżeli charakteryzuje ją cel zawodowy i zarobkowy, działanie we własnym imieniu, ciągłość tego działania oraz uczestnictwo w obrocie gospodarczym (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 26 lutego 2015 r., III CZP 108/14).
PONOWNA NOWELIZACJA
Ministerstwo Sprawiedliwości zapowiedziało nowelizację przepisów ustawy o kredycie konsumenckim. Rolnicy nadal mają być traktowani jako konsumenci, jednak wyłącznie w przypadku, gdy kredyt, pożyczka bądź leasing będą wprost związane z ich życiem prywatnym.
Ustawa z dnia 14 kwietnia 2023 r. o konsumenckiej pożyczce lombardowej – pełen tekst ustawy dostępny TUTAJ.
Materiał prasowy: radca prawny Mikołaj Domagała.
fot. Mikołaj Domagała, Kancelaria Prawna GFP_Legal Wrocław
#RolnikKonsument #KredytKonsumencki #UstawaOKredycieKonsumenckim #UstawaOKonsumenckiejPożyczceLombardowej #KonsumenckaPożyczkaLombardowa #KancelariaPrawnaGFPlegal #KancelariaPrawnaWrocław #GFP_Legal #RadcaPrawnyWrocław
