Pakiet redukcji obciążeń – czy jest sposobem na ograniczenie wymogów sprawozdawczych?
Komisja Europejska podjęła działania mające ograniczyć ciążące na przedsiębiorcach obowiązki dotyczące sprawozdawczości finansowej oraz sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju. Podejmując działania mające na celu zmniejszenie obciążeń dla przedsiębiorców działających na terenie Unii Europejskiej, w październiku Komisja Europejska (KE) przedstawiła tzw. Pakiet Redukcji Obciążeń (ang. Burden Reduction Package). Celem tych działań jest ogólne ograniczenie ciążących na przedsiębiorcach wymogów sprawozdawczych, które mają koncentrować się na dwóch płaszczyznach – sprawozdawczości finansowej oraz sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju.
Artykuł ukazał się w dzienniku Rzeczpospolita w dodatku „Bezpieczna firma”, 30 stycznia 2024 roku – autorem jest radca prawny Mikołaj Domagała. Zapraszamy do lektury!
Jak wynika ze stanowiska KE, wymogi sprawozdawcze odgrywają kluczową rolę w zapewnianiu prawidłowego egzekwowania i właściwego monitorowania przepisów. Zarazem jednak tego typu wymogi mogą również powodować nieproporcjonalne obciążenia dla zainteresowanych stron, dotykając szczególnie MŚP i mikroprzedsiębiorstwa. Natomiast ich postępująca wraz z upływem czasu kumulacja może prowadzić do zbędnych, powtarzających się lub przestarzałych obowiązków.
Wyższe progi finansowe
17 października 2023 r. Komisja Europejska przyjęła dyrektywę delegowaną zmieniającą dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE, czyli tzw. dyrektywę o rachunkowości. Przewidziane w dyrektywie delegowanej rozwiązania przewidują podwyższenie określonych w dyrektywie o rachunkowości progów finansowych – sumy bilansowej i przychodów netto ze sprzedaży. Wartości te wprost przekładają się bowiem na definiowanie w UE mikro, małych, średnich i dużych przedsiębiorstw.
Dyrektywa o rachunkowości jest obecnie procedowana. Będzie ona wymagać wdrożenia na poziomie krajowym w ustawie o rachunkowości, co powinno nastąpić w perspektywie najbliższych miesięcy.
Określa ona wymogi dotyczące prezentacji, publikacji i badania sprawozdań finansowych na podstawie kategorii wielkości jednostek i ich rodzajów. Zarazem o klasyfikacji jednostek lub grup jako „mikro”, „małe”, „średnie” lub „duże” decyduje spełnienie dwóch z trzech kryteriów wielkości przedsiębiorstwa, przy czym na parametry te składają się dwa kryteria wyrażone w wartościach pieniężnych (suma bilansowa i przychody netto ze sprzedaży) oraz kryterium dotyczące średniej liczby zatrudnionych pracowników.
W art. 3 ust. 13 dyrektywy o rachunkowości nałożono na KE obowiązek dokonywania co pięć lat przeglądu kryteriów. Jednocześnie w związku ze wzrostem inflacji w latach 2021 i 2022 podjęto decyzję o przeprowadzeniu przeglądu kryteriów wyrażonych w wartościach pieniężnych stosowanych do określenia kategorii wielkości przedsiębiorstwa. Jak wynika z danych przedstawionych przez Eurostat, w okresie od 1 stycznia 2013 r. do 31 marca 2023 r. inflacja skumulowana wyniosła odpowiednio 24,3 proc. w strefie euro i 27,2 proc. w całej UE.
W związku z tym, w celu uwzględnienia inflacji, KE uznała, że właściwa jest zmiana (zwiększenie) kryteriów wielkości przedsiębiorstwa o 25 proc. w następujący sposób:
- mikroprzedsiębiorstwa: suma bilansowa 450 000 EUR (dotychczas: 350 000 EUR) oraz przychody netto ze sprzedaży 900 000 EUR (dotychczas: 700 000 EUR);
- małe przedsiębiorstwa: suma bilansowa 5 000 000 EUR (dotychczas: 4 000 000 EUR) oraz przychody netto ze sprzedaży 10 000 000 EUR (dotychczas: 8 000 000 EUR);
- średnie i duże przedsiębiorstwa: suma bilansowa 25 000 000 EUR (dotychczas: 20 000 000 EUR) oraz przychody netto ze sprzedaży 50 000 000 EUR (40 000 000 EUR).
Co istotne, progi odnoszące się do liczby pracowników pozostaną niezmienione. Nie jest jednak wykluczone, że w najbliższym czasie również to kryterium zostanie zrewidowane, ponieważ podczas przeprowadzonych przez KE konsultacji wielokrotnie wskazywano, iż kryterium dotyczące średniej liczby zatrudnionych, zwłaszcza w odniesieniu do definicji dużych przedsiębiorstw lub grup, powinno wynosić co najmniej 500 zatrudnionych, zamiast obecnych 250 osób.
W związku z tymi zmianami, wedle szacunków KE około 6-14 proc. aktywnych spółek typu limited liability (odpowiadających spółce z ograniczoną odpowiedzialnością) ma mieć złagodzone obowiązki sprawozdawcze i obowiązki w zakresie badania sprawozdań finansowych.
Przesunięcie terminu wydania sektorowych ESRS
Dalsze rozwiązania w zakresie obowiązków sprawozdawczych dotyczą przepisów dyrektywy w sprawie sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (CSRD). Akt ten nakłada na jednostki objęte jego zakresem obowiązek umieszczania w sprawozdaniu z działalności informacji z zakresu ESG, tzn. informacji niezbędnych do zrozumienia wpływu przedsiębiorstwa na kwestie związane ze zrównoważonym rozwojem.
Informacje te mają być sporządzane zgodnie z europejskimi standardami sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju (ang. European Sustainability Reporting Standards, ESRS) przyjętymi przez KE w drodze aktów delegowanych. W ramach CSRD duże, małe i średnie przedsiębiorstwa notowane na rynku regulowanym, a także jednostki dominujące dużych grup zobowiązane są do umieszczania w odrębnej sekcji ich sprawozdania z działalności czy informacji niezbędnych do zrozumienia wpływu przedsiębiorstwa na kwestie związane ze zrównoważonym rozwojem. Szacuje się, że obowiązkiem tym zostanie objętych około 40 000 spółek.
Dotychczas powszechnie wykorzystywanymi standardami w celu przygotowania raportów zrównoważonego rozwoju były najczęściej GRI Standards opracowane przez Global Reporting Initiative. Jednak wraz z wejściem w życie sytuacja przedsiębiorstw z krajów członkowskich UE znacząco się zmieni.
Warto przy tym zaznaczyć, że standardy wchodzące w zakres ESRS dzielą się na trzy grupy:
- środowisko (w tym zmiana klimatu, zanieczyszczenia, woda i zasoby morskie, bioróżnorodność i ekosystemy, wykorzystanie zasobów i gospodarka obiegu zamkniętego),
- społeczeństwo (kadra pracownicza, pracownicy w łańcuch wartości, społeczności dotknięte, konsumenci i użytkownicy końcowi),
- ład zarządczy (postępowanie w biznesie).
Natomiast KE dysponuje uprawnieniami do wydania czterech zbiorów standardów: pełnych ESRS, uproszczonych ESRS, sektorowych ESRS oraz ESRS dla jednostek z państw trzecich. Standard dla przedsiębiorstw z sektora MŚP charakteryzuje się uproszczonym schematem i jest skoncentrowany na najważniejszych obszarach zrównoważonego rozwoju.
Rozporządzenie delegowane wprowadzające przez KE pierwszy zestaw ESRS zostało przyjęte 31 lipca 2023 r. Standardy te będą stosowane przez pierwszą grupę jednostek (największe jednostki zainteresowania publicznego obecnie raportujące informacje niefinansowe) już do sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju za 2024 r. Co istotne, znajdują one zastosowanie do wszystkich jednostek objętych zakresem dyrektywy CSRD, bez względu na sektor, w jakim działa dana jednostka. Zgodnie z CSRD pozostałe ESRS (uproszczone, sektorowe oraz dla jednostek z państw trzecich) powinny zostać przyjęte do 30 czerwca 2024 r.
17 października 2023 r. KE przedstawiła jednak projekt decyzji odraczającej termin wydania sektorowych ESRS oraz ESRS dla jednostek z państw trzecich. Zaproponowana przez KE nowa data to 30 czerwca 2026 r. Jak podano w uzasadnieniu wniosku KE, zmiana terminu ma na celu m.in. umożliwienie jednostkom zobowiązanym do raportowania skupienie się na wdrożeniu pierwszego zestawu ESRS, a także ograniczenie wymogów sprawozdawczych w początkowym okresie do niezbędnego minimum.
Zdaniem Komisji wymogi sprawozdawcze mogą powodować nieproporcjonalne obciążenia dla zainteresowanych stron, szczególnie dotykając MŚP i mikroprzedsiębiorstwa. Podmiotom takim należy zapewnić wystarczająco dużo czasu na przygotowanie się do wszelkich nowych wymogów sprawozdawczych. Postępująca kumulacja zobowiązań sprawozdawczych może prowadzić do zbędnych, powielających się lub przestarzałych obowiązków.
Wedle KE uproszczanie obowiązków sprawozdawczych i zmniejszenie obciążenia administracyjnego pozostaje zatem priorytetem. Dlatego podjęto decyzję o zracjonalizowaniu obowiązków sprawozdawczych poprzez częściowe wydłużenie terminu przyjęcia standardów sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju.
Podstawa prawna:
- dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z 26 czerwca 2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek, zmieniająca dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/43/WE oraz uchylająca dyrektywy Rady 78/660/EWG i 83/349/EWG (Dz.Urz.UE L Nr 182, str. 19)
- dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2464 z 14 grudnia 2022 r. w sprawie zmiany rozporządzenia (UE) nr 537/2014, dyrektywy 2004/109/WE, dyrektywy 2006/43/WE oraz dyrektywy 2013/34/UE w odniesieniu do sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (Dz.Urz.UE L Nr 322, str. 15)
Artykuł dostępny także na portalu Rzeczpospolita – TUTAJ.
Materiał prasowy: radca prawny Mikołaj Domagała.
fot. Mikołaj Domagała, Kancelaria Prawna GFP_Legal Wrocław
#KomisjaEuropejska #SprawozdawczośćFinansowa #ZrównoważonyRozwój #RaportowanieESG #MŚP #PakietRedukcjiObciążeń #Rachunkowość #DyrektywaUE #ProgiFinansowe #ESRS #SprawozdaniaFinansowe #Rzeczposoplita #RP #GrzelczakFogelPartnerzy #KancelariaPrawnaGFPlegal #KancelariaPrawnaWrocław #GFP_Legal #RadcaPrawnyWrocław
