TSUE w sprawie zakazu symboli religijnych w miejscu pracy
28 listopada 2023 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej odpowiedział na pytania belgijskiego sądu dotyczące noszenia przez pracowników urzędu symboli religijnych w miejscu pracy. TSUE stwierdził, że regulacje wewnętrzne administracji publicznej mogą zakazywać noszenia w miejscu pracy wszelkich widocznych symboli ujawniających w szczególności przekonania światopoglądowe lub religijne. TSUE podkreślił jednak, że taki zakaz musi być ogólny i niezróżnicowany oraz służyć wprowadzeniu całkowicie neutralnego środowiska administracyjnego.
Rozpatrywana przez Trybunał sprawa dotyczyła pracownicy zatrudnionej w belgijskim Commune d’Ans w tzw. back office. Początkowo przez kilka pierwszych lat zatrudnienia, pracownica wykonywała swoje obowiązki nie nosząc symboli, które mogłyby ujawnić jej przekonania religijne. W lutym 2021 r. postanowiła jednak złożyć wniosek o zezwolenie na noszenie chusty w pracy.
Kolegium Commune nie przychyliło się do wniosku pracownicy i zakazało jej noszenia symboli religijnych w trakcie wykonywania obowiązków pracowniczych. Zakaz miał obowiązywać do czasu przyjęcia w Commune przepisów ogólnych umożliwiających noszenie takich symboli w administracji gminnej.
W marcu 2021 rada Commune zmieniła jednak obowiązujący regulamin pracy i wprowadziła do niego obowiązek „neutralności wykluczającej” polegający na zakazaniu noszenia pracownikom w pracy jakichkolwiek widocznych symboli, które mogłyby ujawniać ich przekonania, w szczególności religijne lub światopoglądowe. Zakaz dotyczył wszystkich pracowników w równym stopniu, niezależnie od tego, czy w trakcie pracy mają kontakt z obywatelami i miał zastosowanie do relacji z przełożonymi i innymi współpracownikami.
Na skutek przyjęcia takich zmian do regulaminu pracy, pracownica, której zakazano noszenia chusty, wszczęła szereg postępowań w celu stwierdzenia naruszenia jej wolności religijnej. W jednym z takich postępowań, sąd krajowy postanowił zadać Trybunałowi pytania o zgodność zapisów w regulaminie pracy Commune d’Ans z postanowieniami dyrektywy 2000/78/WE ustanawiającej ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy.
W wydanym orzeczeniu Trybunał przypomniał, że utrwalona jest już linia orzecznicza, z której wynika, że ustanowiona przez pracodawcę regulacja wewnętrzna zakazująca noszenia w miejscu pracy wszelkich widocznych symboli przekonań, w szczególności światopoglądowych lub religijnych, może stanowić odmienne traktowania pośrednio oparte na religii lub przekonaniach, jeśli zostanie wykazane, że na pierwszy rzut oka neutralny obowiązek prowadzi faktycznie do szczególnej niekorzystnej sytuacji dla osób wyznających określoną religię lub określone przekonania.
W rozpatrywanej sprawie Trybunał stwierdził, że zapewnienie całkowicie neutralnego środowiska administracyjnego, może uzasadniać wprowadzenie zakazów takich jak przewidziany w regulaminie pracy Commune d’Ans. Decydując się na taki zakaz należy jednak rozważyć różne wchodzące w grę prawa i interesy. Tym samym Trybunał uznał, że regulaminy pracy obowiązujące w administracji publicznej (po spełnieniu określonych w wyroku warunków) mogą przewidywać zakaz noszenia chusty czy symbolu krzyża przez pracowników.
Pełny tekst Wyroku Trybunału z dnia 28 listopada 2023 r. w sprawie C‑148/22 jest dostępny TUTAJ.
Materiał prasowy: aplikantka radcowska Wiktoria Stańczuk-Mamulska.
fot. Wiktoria Stańczuk-Mamulska, Kancelaria Prawna GFP_Legal Wrocław
#Równouprawnienie #Religia #AdministracjaPubliczna #HR #RówneTraktowaniewZatrudnieniu #C-148/22 #Dyrektywa2000/78/WE #ZakazSymboliReligijnych #NeutralneŚrodowiskoPracy #NeutralnośćWykluczająca #KancelariaPrawnaGFPlegal #KancelariaPrawnaWrocław #GFP_Legal
