Monitorowanie trzeźwości pracowników – jakie prawa i jakie obowiązki ma w tym zakresie pracodawca?
Aby monitorować, czy pracownicy lokalu gastronomicznego stawiają się do pracy trzeźwi oraz czy nie spożywają alkoholu w czasie wykonywania obowiązków służbowych, pracodawca może stosować prewencyjną lub okazjonalną kontrolę trzeźwości.
Zapraszamy do lektury artykułu, który ukazał się w specjalistycznym czasopiśmie pn. Food Service, wydanie listopad 2023 r., nr 230. Autorką publikacji jest nasza ekspertka, aplikantka radcowska Wiktoria Stańczuk-Mamulska.
DMUCHANIE NA ZIMNE
Przeprowadzenie kontroli prewencyjnej jest dopuszczalne, gdy przewiduje to obowiązujący u pracodawcy układ zbiorowy pracy lub regulamin pracy albo gdy pracodawca wydał obwieszczenie o stosowaniu takiej kontroli. Pracodawca może wprowadzić kontrolę trzeźwości, jeśli jest to niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracowników lub innych osób albo ochrony mienia. Poza samym faktem wprowadzenia kontroli trzeźwości w przyjętej dokumentacji wewnętrznej pracodawca musi określić także: grupę lub grupy pracowników objętych kontrolą, sposób jej przeprowadzania oraz czas i częstotliwość kontrolowania trzeźwości zatrudnionych osób. O wprowadzeniu prewencyjnego monitorowania trzeźwości należy poinformować pracowników. Kodeks pracy nie narzuca sposobu, w jaki informacja ma zostać im przekazana. Można to zrobić za pomocą metody, którą pracodawca stosuje standardowo do tego typu ogłoszeń najpóźniej dwa tygodnie przed rozpoczęciem stosowania kontroli trzeźwości. Natomiast pracownicy, którzy zostaną zatrudnieni już po wprowadzeniu kontroli, muszą zostać poinformowani o jej stosowaniu, zanim zostaną dopuszczeni do wykonywania pracy. Tę grupę pracowników pracodawca powinien zapoznać z obowiązującymi zasadami kontroli trzeźwości w formie pisemnej lub elektronicznej.
PRZY OKAZJI
Kontrola jest także możliwa, jeżeli zaistnieje uzasadnione podejrzenie, że pracownik stawił się do pracy po użyciu alkoholu albo w stanie nietrzeźwości lub spożywał alkohol w czasie pracy. Jest to tzw. kontrola okazjonalna. Uprawnienie do jej przeprowadzenia nie wymaga wprowadzenia szczegółowych zasad monitorowania trzeźwości i informowania o nich pracowników. Możliwość przeprowadzenia kontroli „z uzasadnionego podejrzenia” wynika z uprawnień kierowniczych pracodawcy. Zaleca się jednak wprowadzenie również tego rodzaju kontroli w dokumentacji wewnętrznej pracodawcy.
KONTROLA TRZEŹWOŚCI
Badanie trzeźwości nie może naruszać godności oraz innych dóbr osobistych pracownika. Należy również zadbać o jak najmniejszą ingerencję w prywatność osoby badanej. Zaleca się, aby krąg osób uprawnionych do kontroli był ściśle ograniczony. Samą kontrolę należy przeprowadzić z poszanowaniem intymności, zdrowia i poczucia wartości pracownika. Monitorowanie trzeźwości powinno nastąpić przy użyciu urządzenia mającego dokument potwierdzający jego kalibrację lub wzorcowanie. Dozwolone są wyłącznie metody niewymagające badania laboratoryjnego. Pracodawca nie może skierować pracownika na badania krwi (może je zlecić policja). Badanie trzeźwości nie może zostać przeprowadzone przed upływem 15 minut od chwili zakończenia spożywania alkoholu lub palenia wyrobów tytoniowych, papierosów elektronicznych i podobnych produktów. Do badania należy użyć nowego ustnika, którego opakowanie powinno zostać otwarte w obecności pracownika poddanego kontroli.
WYNIKI I KONSEKWENCJE
Jeśli kontrola wykaże stan po użyciu lub stan nietrzeźwości, pracodawca ma obowiązek nie dopuścić pracownika do pracy. Ze stanem po użyciu alkoholu będziemy mieć do czynienia, gdy zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do obecności w wydychanym powietrzu od 0,1 mg do 0,25 mg alkoholu w 1 dm sześc. albo stężenia we krwi od 0,2‰ do 0,5‰ alkoholu. Stan nietrzeźwości zachodzi natomiast, gdy zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do obecności w wydychanym powietrzu powyżej 0,25 mg alkoholu w 1 dm sześc. albo stężenia we krwi powyżej 0,5‰ alkoholu. Pracownik ma prawo zażądać przeprowadzenia kontroli trzeźwości przez policję. W przypadku gdy u pracownika zostanie potwierdzony stan po użyciu alkoholu albo stan nietrzeźwości, pracodawca może zastosować karę porządkową w postaci upomnienia, nagany lub kary pieniężnej. Takie same konsekwencje grożą pracownikowi za spożywanie alkoholu w czasie pracy. Skutkiem nietrzeźwości pracownika może być także rozwiązanie umowy o pracę. Pracownik wykonujący swoje obowiązki w stanie nietrzeźwości powinien również liczyć się z ryzykiem zapłaty odszkodowania w przypadku wyrządzenia pracodawcy szkody.
Czasopismo Food Service dostępne w prenumeracie na stronie internetowej wydawcy TUTAJ oraz w salonach sprzedaży sieci Empik.
Materiał prasowy: aplikantka radcowska Wiktoria Stańczuk-Mamulska.
fot. Wiktoria Stańczuk-Mamulska, Kancelaria Prawna GFP_Legal Wrocław
#MonitorowanieTrzeźwości #KontrolaTrzeźwościWPracy #StanNietrzeźwości #StanPoUżyciuAlkoholu #FoodService #KancelariaPrawnaGFPlegal #KancelariaPrawnaWrocław #GFP_Legal
