Nabywanie praw autorskich od utworów pracowniczych
Pomimo sporej popularności współpracy z personelem w oparciu o umowy cywilnoprawne, w tym w modelu B2B, w Polsce zdecydowanie dominuje zatrudnienie pracownicze (model umowy o pracę). Obejmuje ono bardzo różne stanowiska i rodzaje prac, począwszy od tych prostych, a skończywszy na zarządczych czy wysokospecjalistycznych. Osoby zatrudnione na tych ostatnich stanowiskach, w tym m.in. graficy, copywriterzy czy programiści, bardzo często wykonują pracę twórczą, której efektem są utwory podlegające ochronie w ramach prawa autorskiego. Utwory te są potem zwykle wykorzystywane przez pracodawcę do realizacji celów biznesowych, w tym również odpłatnie udostępniane klientom pracodawcy.
Dlatego tak istotna jest kwestia nabywania przez pracodawcę praw do nich.
W przypadku modelu zatrudnienia pracowniczego ustawodawca dość dobrze zabezpieczył interesy pracodawcy w tym względzie. Jeśli bowiem w umowie z pracownikiem nie uregulowano kwestii związanych z transferem praw autorskich do stworzonych przez pracownika utworów, zastosowanie będą mieć domyślnie mechanizmy ustawowe. I tak:
W przypadku programów komputerowych stworzonych przez pracownika w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy prawa do tych programów będą automatycznie przysługiwać pracodawcy już od momentu powstania takich programów (prawa powstają bowiem bezpośrednio u pracodawcy). Istotne są tutaj jednak dwie kwestie:
- Po pierwsze, taki automatyzm dotyczy wyłącznie programów stworzonych w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy. Program komputerowy musi więc powstać w następstwie realizacji czynności, do których pracownik jest zobowiązany mocą umowy o pracę; wszelkie programy stworzone poza tą sferą, choćby niejako „przy okazji”, będą stanowić już własność samego programisty.
- Po drugie, powyższy mechanizm może zostać wyłączony, jeśli pracodawca i pracownik zgodnie tak postanowią.
W przypadku utworów innych niż programy komputerowe kwestia nabycia praw do nich wygląda nieco inaczej – prawa powstają co prawda pierwotnie u pracownika, lecz przepisy prawa autorskiego przewidują mechanizm zgodnie z którym pracodawca nabywa te prawa z chwilą przyjęcia utworu. Co istotne, jeżeli pracodawca nie przejawia bezpośredniej aktywności wobec utworów przekazywanych przez pracownika (np. nie odrzuca ich jako wadliwych, nie żąda wprowadzenia zmian, itp.), przepisy przewidują, że przyjęcie utworu nastąpi automatycznie z upływem 6 miesięcy od chwili jego dostarczenia. Oczywiście, powyższe dotyczy – podobnie jak przy programach komputerowych – wyłącznie utworów stworzonych w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy, a nie dowolnych utworów stworzonych przez pracownika. Ponadto, również i ten mechanizm może zostać zmieniony wolą stron stosunku pracy poprzez wprowadzenie odpowiednich zapisów umownych.
Materiał prasowy: radca prawny Piotr Grzelczak.
fot. Piotr Grzelczak, Kancelaria Prawna GFP_Legal Wrocław
#PrawaAutorskie #PracaTwórcza #NabywaniePraw #UtworyPracownicze #IT #GFPLegal #KancelariaPrawnaWrocław #KancelariaGFPLegal
