Zmiany w opłacie reprograficznej – raport BrandsIT

Polecamy najnowszy raport „Tendencje zakupowe w 2022 roku w świetle zmian w zakresie opłaty reprograficznej” opracowany przez BrandsIT, w którym nasz ekspert radca prawny Julian Wypasek analizuje planowane zmiany odnośnie opłaty reprograficznej w kontekście zgodności z prawem UE i orzecznictwem TSUE.

W przygotowaniu raportu, poza naszym ekspertem, udział wzięli także Dyrektor Zarządzający ds. Finansów w Media Markt Saturn Polska, Dyrektor E-commerce Komputronik S.A., CEO morele.net, Prezes Zarządu Eoptimo sp. z o.o. oraz Wiceprezes x-kom.pl.

Zapraszamy do lektury!

Pełna treść raportu dostępna online TUTAJ.


Opłata reprograficzna to kompromis między sprzecznymi interesami twórców, którzy z powodu korzystania z ich utworów bez opłat doznają uszczerbku finansowego, a interesami osób, które za darmo konsumują treści w ramach dozwolonego użytku osobistego.

Z art. 5 ust. 2 lit. b dyrektywy nr 2001/29/WE wynika wprost, że tzw. dozwolony użytek prywatny dotyczy tylko osób fizycznych i obejmuje tworzenie kopii wyłącznie w celach prywatnych. Zatem nie może być mowy o dozwolonym użytku i będącej jego konsekwencją rekompensacie dla twórców w postaci opłaty reprograficznej w przypadku administracji publicznej czy przedsiębiorstw, co potwierdza orzecznictwo TSUE. Trybunał już raz orzekł, że stosowanie opłaty reprograficznej bez rozróżnienia, czy dany sprzęt lub nośnik trafia do osoby fizycznej, czy też do innych podmiotów, stoi w sprzeczności z ww. przepisem. Z uwagi na trudności z poborem tej opłaty, wyjątkowo dopuszczalne jest jej naliczanie od każdego wprowadzanego na rynek sprzętu, jednak w takim wypadku przepisy krajowe powinny przewidywać mechanizm zwrotu nienależnie pobranej opłaty (wyrok C-521/11).

Zgodnie z zasadą prounijnej wykładni prawa, w przypadku nieprawidłowej implementacji dyrektywy do porządku krajowego, podmioty prywatne mogą powoływać się na jej przepisy wprost. Sąd Najwyższy w wyroku z 19.10.2012 r. sygn. akt III SK 3/12 przyjął, że obowiązek prounijnej wykładni niezgodnego z prawem unijnym przepisu sięga tak daleko, że sąd krajowy może go nie zastosować i w jego miejsce zastosować inny przepis, który będzie zgodny z dyrektywą lub którego wykładnia taką zgodność pozwoli uzyskać.

Jeżeli projekt nie zostanie uzupełniony o mechanizm zwrotu nienależnie pobranej opłaty, można zakładać, że przedsiębiorcy wprowadzający elektronikę w sektorze B2P i B2B podejmą próbę kwestionowania nowych obowiązków związanych z opłatą reprograficzną i będą wchodzić w spory sądowe z administracją skarbową, która ma być odpowiedzialna za pobór tej opłaty.”.

radca prawny Julian Wypasek, Kancelaria Prawna GFP Legal