Podwójne standardy jakości żywności
Stosowanie podwójnych standardów jakości (z ang. „dual quality standards”) to praktyka polegająca na sprzedaży w różnych krajach UE produktów spożywczych pod jedną marką w identycznym lub łudząco podobnym opakowaniu, istotnie różniących się pod względem składu lub właściwości (czyt. gorszej jakości). Problem ten dotyczy nie tylko samych produktów spożywczych, ale także kosmetyków, środków czystości, odzieży czy nawet elektroniki. Na tym tle powstaje wiele pytań i wątpliwości, w tym takich jak:
- Czy produkty spożywcze sprzedawane w różnych krajach UE pod tą samą marką mogą różnić się składem lub innymi właściwościami?
- W jakich okolicznościach producent może promować i sprzedawać w różnych krajach UE ten sam produkt o podwójnej jakości?
- Czy żywność oferowana konsumentom w Polsce jest gorszej jakości od tej, która jest dostępna w krajach zachodnich?
- W jaki sposób ustalić czy producent stosuje praktykę podwójnych standardów jakości żywności?
- Jakie są warunki odpowiedzialności producenta oraz sankcje za stosowanie podwójnych standardów jakości żywności?
- Jakie zmiany przewidziano w prawodawstwie unijnym oraz polskim w celu zapobiegania praktykom podwójnych standardów jakości żywności?
- Czy poziom ochrony konsumentów przed stosowaniem podwójnych standardów jakości żywności jest wystarczający?
Na powyższe pytania odpowiada nasz ekspert radca prawny Bartosz Fogel w artykule pn. „Podwójne standardy jakości żywności”, który ukazał się w czerwcowym wydaniu czasopisma Food Forum (wersja elektroniczna dostępna TUTAJ). Czasopismo to jest dostępne w prenumeracie na stronie internetowej wydawcy oraz w salonach sprzedaży sieci Empik.
Podwójne standardy jakości żywności – podsumowanie
- Przeprowadzone badania porównawcze produktów spożywczych wykazały, że niemal co dziesiąty produkt oferowany w UE ma podwójną jakość. Badania te jednak nie wykazały, aby konsumenci w Polsce mieli dostęp do żywności gorszej jakości, niż ta oferowana u naszych zachodnich sąsiadów.
- Ocena stosowanych przez producentów praktyk wymaga przeprowadzenia badań porównawczych produktów opartych na jednolitych kryteriach oceny i reprezentowanej grupie produktów. Ocenę taką przeprowadzają krajowe organy kontroli w oparciu o opracowane przez instytucje unijne wytyczne, czyli tzw. wspólną metodykę badań porównawczych.
- Stosowanie podwójnych standardów jakości żywności w świetle prawa stanowi praktykę handlową wprowadzającą konsumentów w błąd, a tym samym nieuczciwą praktykę rynkową, która co do zasady jest zakazana. W przyszłości Prezes UOKiK będzie mógł nałożyć na producenta stosującego w Polsce tego rodzaju praktyki karę w wysokości nawet do 10% rocznego przychodu uzyskanego przez producenta.
- Producenci żywności mogą stosować podwójną jakość produktów tylko wówczas, jeżeli przemawiają za tym uzasadnione i obiektywne czynniki. Przykładowo do takich czynników zalicza się: lokalne preferencje konsumentów, ograniczenia w dostępności lub sezonowość występowania składników niezbędnych do wytworzenia produktu, czy specyfikę danego zakładu produkcyjnego.
- Unijny pakiet ochrony konsumenta przed stosowaniem podwójnych standardów jakości żywności może okazać się niewystarczający. Niewykluczone, że w przyszłości stosowanie przez producentów żywności tego rodzaju praktyk handlowych uznane będzie za nieuczciwe w każdych okolicznościach i objęte bezwzględnym zakazem (tzw. czarna lista praktyk).
Zapraszamy do lektury artykułu!
