Podwójna jakość żywności w UE – komentarz dla portalu Wirtualna Polska
Komisja Europejska w dniu 11 kwietnia 2018 roku opublikowała dokument „Nowa Umowa Konsumencka”. Jest to efekt całościowego przeglądu przez KE praw konsumenckich obowiązujących w UE. W dokumencie przedstawiono propozycje zmian mające na celu m.in. wyeliminowanie praktyki podwójnych standardów produktów stosowanej przez producentów żywności i detergentów. Sprawę na łamach portalu Wirtualna Polska komentuje nasz ekspert z zakresu prawa żywnościowego radca prawny Bartosz Fogel w artykule Koniec z „niemiecką chemią” coraz bliżej. Nie może być obywateli drugiej kategorii.”.
Zmiany mają objąć przede wszystkim już obowiązujące w tym zakresie unijne dyrektywy konsumenckie (m.in. dyrektywę dotyczącą nieuczciwych praktyk handlowych stosowanych przez przedsiębiorstwa wobec konsumentów). Ponadto, w celu wzmocnienia systemu ochrony zbiorowych interesów i praw konsumentów Komisja Europejska przedstawia projekt nowej regulacji, która zastąpić ma obecną dyrektywę w sprawie nakazów zaprzestania szkodliwych praktyk w celu ochrony interesów konsumentów. Propozycje zmian KE będą teraz przedstawione do dyskusji poszczególnym państwom członkowskim, a także Radzie i Parlamentowi Europejskiemu.
Co ma się zmienić w zakresie podwójnych standardów żywności?
Po pierwsze, proponowane zmiany dają możliwość uznania przez władze i organy krajowe sprzedaży takich samych produktów żywnościowych w różnych krajach UE za nieuczciwą praktykę handlową, jeżeli ich skład lub charakterystyka znacząco się różni w poszczególnych krajach członkowskich. Oczywiście, producenci żywności nadal będą mogli sprzedawać swoje produkty pod taką samą marką i nazwą, ale o odmiennym składzie lub charakterystyce (przykładowo, dostosowując dany produkt do preferencji konsumentów lub aktualnych trendów panujących na danym rynku). Tego rodzaju praktyka będzie jednak szczegółowo analizowana przez władze i organy krajowe pod kątem zgodności z prawem. Jeśli okazałoby się, że oznaczenie produktów o odmiennym składzie taką sama marką lub nazwą może wprowadzać konsumentów w błąd, to wówczas taka praktyka będzie nielegalna.
Po drugie, monitorowanie rynku i eliminowanie niepożądanych zjawisk podwójnych standardów żywności należeć będzie do poszczególnych państw członkowskich. We wrześniu 2017 roku KE opublikowała zbiór wytycznych w sprawie stosowania unijnego prawa żywnościowego i prawa ochrony konsumentów do produktów o podwójnej jakości. Wytyczne te mają pomóc organom krajowym w ustalaniu, czy dane przedsiębiorstwo łamie prawo UE, sprzedając produkty o podwójnej jakości w różnych krajach. Ponadto, ich uzupełnienie stanowić ma opracowywana przez KE (Wspólne Centrum Badawcze) w porozumieniu z państwami członkowskimi metodologia badań służących do określenia i porównywania jakości produktów. Komisja zapowiedziała, że prace nad metodologią są już na ukończeniu, a jej pierwsze testy odbędą się w wybranych państwach członkowskich już w maju 2018 roku.
Po trzecie, przewiduje się wprowadzenie kar finansowych dla nieuczciwych producentów żywności i detergentów. To nowa sankcja wobec stosowania podwójnych standardów, obok znanej i stosowanej dotąd przez KE sankcji publicznego zawstydzania producentów stosujących tego rodzaju praktyki (tzw. polityka „name and shame”). W przypadku naruszeń o dużej skali, godzących w interes i prawa konsumentów co najmniej w kilku państwach członkowskich, maksymalna kara finansowa wynosić może nawet 4% rocznego obrotu osiągniętego w każdym z państw członkowskich przez nieuczciwego producenta. Kary te wymierzać i nakładać będą organy i władze kraju, w którym zainicjowano postępowanie. Warto również wspomnieć, że państwom członkowskim pozostawiono możliwość ustalenia maksymalnej kary finansowej na wyższym poziomie, aniżeli sugerowanym przez KE 4% rocznego obrotu producenta.
Zapraszamy do lektury artykułu Oskara Górzyńskiego z komentarzem naszego eksperta – kliknij TUTAJ.
